PATTAYA: De eerste kerstdag zit er “gelukkig” weer op, de gebraden rollade op tafel is gesneuveld, de kerstversiering hangt sober in de kamer. Ik zat aan tafel en genoot meer van mijn Chiang biertje dan van mijn Piece de resistance, althans waarvoor het moest doorgaan. Het was een momentje van mijmeren naar mijn moeder in de Zaanstreek, waar traditie getrouw de duivekater met roomboter op tafel stond. Het gevoel van alleen zijn overviel mij, normaal sta ik hierbij niet stil. 

Zou het zojuist ontvangen berichtje van mijn zus, in Heerhugowaard daar aan mee gedragen hebben, ik weet het niet. Ze heeft twee dagen voor de kerst, een nieuwe knie gekregen en vertelde daar veel pijn te hebben. Ik kon alleen maar schrijven, jammer dat ik er niet was, kort de bocht zoals ik doorgaans kan zijn, en leg de telefoon naast mij neer.

Duizenden medelanders wonen permanent in Thailand, en nog veel meer brengen de wintermaanden daar door. Elk jaar rijst rond deze tijd dezelfde vraag: Kerstmis hier of daar? Voor steeds meer mannen boven de 60 is het antwoord eenvoudig: ze blijven. Dit is geen toeval of gemakzucht, maar een weloverwogen keuze.

Voor velen lijkt het op een ontsnapping aan de drukte van de westerse drukte, maar voor mij is het een bewuste beslissing. In Nederland  staat Kerstmis vaak synoniem voor stress, verwachtingen en verplichtingen. In Thailand is het daarentegen een gewone dag. Thais gaan gewoon naar hun werk, de markten blijven open, en het leven gaat ongestoord door. Dit verschil is voor velen van groot belang.

In Thailand daarentegen is er geen sprake van winterse tradities of emotionele lading.  De kerstdagen dit jaar ervaar ik als een gewone donderdag en vrijdag.  Het zonnetje schijnt, de temperatuur ligt rond de 30 graden Celsius, en mensen gaan door met hun dagelijkse leven. Wie Kerstmis wil vieren, moet dat zelf organiseren, velen doen dat niet, ik dus ook niet.

Er zijn twee soorten medelanders die in Thailand Kerstmis vieren. De eerste groep organiseert een traditioneel kerstontbijt, met croissantjes, gebakken spek en allerlei andere  dikmakertjes. Ze doen dat het liefst thuis in het appartement om kerst toch dat extra feestelijke tintje te geven en zingen uit volle macht, de herdertjes lagen bij nachten.

De tweede groep doet het tegenovergestelde: zij negeren Kerstmis volledig. Geen kerstversiering aan de wand, geen feestmaaltijd, maar wel een lekker biertje. Voor hen zijn de kerstdagen als de 363 dagen dagen. Deze groep groeit elk jaar en is vaak groter dan men denkt. Het zijn mannen die jarenlang in hectisch Nederland cq België hebben geleefd: werken, zorgen voor hun gezin, en hun verplichtingen nakomen.

Kerstmis was altijd een onderdeel van dit systeem, met verwachtingen zoals cadeaus kopen en de verplichte familiebezoekjes. Velen ervaren dit als een last. In Thailand kunnen ze deze verwachtingen loslaten.

In Thailand is dat heel anders. Niemand verwacht iets. Geen familiebezoeken, geen cadeaus, geen verplichtingen. Wie wil, kan zijn of haar dag zelf invullen. Wie dat niet wil, doet dat ook niet. Velen vinden deze vrijheid een opluchting. Geen schuldgevoel meer over niet genoeg organisatie, geen ruzies over het juiste moment voor het uitwisselen van cadeaus. Gewoon rust en stilte…..heerlijk toch?

Dit maakt het leven gemakkelijker voor degene die Kerstmis willen laten voor wat het is. Ze hoeven zich niet te isoleren. Ze vallen niet op en gaan gewoon door met hun leven. Het contrast met Nederland is enorm. Daar staat het leven tussen 25 en 26 december stil, terwijl hier alles doorgaat. Velen ervaren deze normaliteit als bevrijdend.

Thailand is overwegend boeddhistisch; meer dan 90 procent van de bevolking is boeddhist. Christelijke feestdagen spelen nauwelijks een rol in het dagelijks leven. Er zijn wel christelijke gemeenschappen, vooral in Bangkok en Chiang Mai, maar die zijn klein. Kerstmis is en blijft een westers fenomeen. Thais staan buitenlanders toe om in alle rust feest te vieren, maar nemen zelf niet deel aan de festiviteiten.

Deze afstand is nuttig. Het betekent: geen druk, geen verwachtingen, geen nieuwsgierigheid. Wie Kerstmis in Thailand wil vieren, kan dat doen. Wie dat niet wil, wordt niet met argwaan bekeken. Deze houding beïnvloedt de manier waarop mensen samenleven. Thais respecteren dat buitenlanders anders zijn, maar verwachten niet dat zij zich aanpassen. Dit creëert ruimte voor Jan en alleman.

De vraag is niet of iemand eenzaam is, maar of iemand dat wil zijn. Veel expats die naar Thailand zijn verhuisd, hebben in al genoeg drukte en hectiek meegemaakt. Ze zijn niet op zoek naar meer gezelschap; ze zoeken juist naar minder. Voor hen is Kerstmis zonder familie geen verlies, maar winst: winst in tijd, in zelfbeschikking en in helderheid.

Als ik voor mezelf spreek, mis ik de familie bij tijd en wijle, dat is nu eenmaal zo en daar is weinig aan te veranderen.

Ik hoop alleen dat mijn zus, snel weer opknapt, zodat ik haar vaker kan zien, want zij is immers mijn GROTE kleine zus.

Auke Boon aka Olleke Bolleke in Thailand